اَمرداد یا اَمِرِتات. به معنی بیمرگی است و تجلی دیگری از رستگاری و جاودانگی. سرور گیاهان است. او گیاهان را میرویاند و رمه گوسفندان را بیفزاید. او میکوشد که گیاهان پژمرده نشوند. همکاران او ایزدان رَشن، اَشتاد و زامیاد هستند. این امشاسپند جنبهٔ زنان دارد و زریز دشمن اهریمنیِ اوست. این امشاسپند به کمک امشاسپند خرداد گوهر تن زرتشت را ساختند.
در تاریخ اساطیری ایران شش امشاسپند وجود دارد،[۱]که به آنها نامیرایان نیکوکار میگویند. نامهای این امشاسپندان خصوصیات آنها را نشان میدهد.[۲] این امشاسپندان آفریدهٔ هرمزد هستند. تعداد امشاسپندان در نوشتههای پهلوی شش و گاهی تا سی تا میرسد. شش امشاسپند بر تختهای زرین در خانهی سروده قرار گرفتند. این شش امشاسپند اصل و منشأ خود را از شخصیتهای خدای باستان میدانند.[۳]
امشاسپند مرداد یا امرداد یا امرتات به معنای بیمرگی است. این امشاسپند تجلی دوباره از رستگاری و جاودانی است.[۴] امرتات سرور گیاهان است و گیاهان در حمایت این امشاسپند هستند. امرداد بر دست راست اهورامزدا نشستهاست. این امشاسپند نماد زنانگی دارد.[۵] این امشاسپند ششمین امشاسپند است. مرداد به معنی مرگ است اما امرداد به معنای بیمرگی است. این امشاسپند در دنیای مینویان مظهر پایداری و جاودانگی اهورامزدا است.
هفتمین از مینویان مرداد است. او در آفرینش گیتی گیاه را به خویش پذیرفت. او رویش گیاهان را به انجام میرساند و گله گوسفندان را افزایش میدهد.[۶] این امشاسپند بیدادگرانی را که به گیاهان ستم میکنند را از ورود به بهشت بازمیدارد.
یاوران این امشاسپند، ایزدان رشن، اَشتاد و زامیاد هستند.[۷] تیشتر بیشتر به یاری او مییاید و در زمانی که اهریمن به گیاه حمله میکند و گیاه را خشک میکند ،امرتات آن گیاه را دربرگرفته و با کمک تیشتر گیاه را با باران به همه جا فرود میآورد.[۸]
هفتمین روز از ماه و ماه پنجم سال به نام این امشاسپند نامیده شدهاست. جشن مردادگان در هفتمین روز از ماه مرداد برگزار میشود، این جشن یکی از ۱۲ جشن سالانه ایرانی است، ایرانیان برای برگزاری این جشن به باغها و مزارع میرفتند، در بعضی از فرهنگها این جشن را جشن نیلوفر نوشتهاند.
گیاه چمبک از میان گیاهان، گُل ویژهٔ این امشاسپند است.
زئیری یا زریز دشمن امشاسپند مرداد است و زهر را میسازد.[۹]زریر به معنا زرد رنگ یا سبز رنگ است. این اهریمن، دیو گرسنگی و تباهی است.
امشاسپند مرداد به همراه امشاسپند خرداد در جهان خدایان جنبهٔ تولیدی دارند. هدایای امشاسپند مرداد به کمک خرداد ثروت، رمه چهارپایان است، این دو امشاسپند در کنار هم ارمانهای نیرومندی، سرچشمهٔ زندگی و رویش هستند.[۱۰]
گوهر تن زرتشت را امشاسپندان مرداد و خرداد به کمک هم ساختهاند.[۱۱] آنان برای این کار مایه تن زرتشت را در باران نشانده و با قطرات باران به زمین آمد و در دل گیاه جای گرفته ، پوروشسب پدر زرتشت به کمک و راهنمایی مرداد و خرداد شش گاو پرمایه را برداشت و به چراگاه برد و گاوان از گیاهانی که مایه تن زرتشت در آنها بود خوردند و مایه تن زرتشت با شیر آنها آمیخت ،پوروشسب گاوان را به خانه برو و به دوغدو سپرد و با گیاه هوم که به کمک بهمن و اردیبهشت به دست آورده بود نرم و با شیر گاوان درآمیختند و از آن خوردند، به این ترتیب روان و مایه تن زرتشت در وجود دوغدو که فره ایزدی زرتشت را داشت گرد آورد.[۱۲]